کد مطلب:278541 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:228
گفتار ما
معلوم است كه روایت چهارم، توضیح سه روایت اول است و در این روایات، نكاتی است كه باید روشن شود:
1- در حدیث اول، اگرچه لفظ «تعمی» معنی لفظ «تخفی» را در بردارد، اما آمدن آن به جای «تخفی» رساننده ی مطلبی است كه از «تخفی» چنین مطلبی فهمیده نمی شود، [1] و آن نكته این است كه در این لفظ اشاره به این است كه ولادت آن حضرت برای خواص آشكار بوده است و خداوند سبحان دیده ی دیگران را از دیدن آن فرو بسته است.
شاهد این ادعا این است كه لفظ «الناس» (مردم) كه در روایت آمده است چنانكه از كاربرد آن در قرآن و حدیث پیداست به عموم بشر اشاره دارد نه به خواص و برگزیدگان.
[ صفحه 59]
2- این روایات به علامتی از علائم ولادت آن حضرت (مخفی بودن) نیز اشاره می كند.
3- جمله ی «لئلا یكون لاحد فی عنقه بیعه اذا خرج»، - تا اینكه در گرو بیعت هیچ كس نباشد- بیانگر آن است كه هر امام معصومی در عصر خودش، وبه اقتضای مصالح اسلام و مسلمین، نسبت به مردم و حكام وظیفه ای بر عهده دارد.
بنابراین، اگر حضرت صاحب علیه السلام در بین مردم حضور داشتند، ناچار باید در برخورد با مردم و ستمكاران، به اقتضای مصلحت اسلام و مسلمین، یا به نبرد با طاغوت بر می خاستند یا به خاطر تقیه به سكوت و صلح می گذراندند و در هر یك از این صورت، همانطور كه پدران بزرگوارش به شهادت رسیدند ایشان نیز به همین مطلب اشاره می كنند- و سرانجام زمین از حجت خدا خالی شده و اهلش را در خود فرو می برد و مقصود نهایی از وجود حجت خدا در زمین برآورده نمی شد.
لفظ «منا» كه در عبارت مشابه، در حدیث هشتم فصل دوم از همین باب، آمده است، و همه امامان علیهم السلام و از آن جمله، حضرت حجت علیه السلام را شامل می شود گواه این مطلب است.
مطالعه و دقت در زندگی امیر المؤمنین و سایر امامان علیهم السلام، كه گاه با نبرد و درگیری و زمانی با سكوت و آرامش همراه بوده - و در نهایت همگی به قتل امامان علیهم السلام انجامیده است - به روشنتر شدن آنچه ذكر شد كمك می نماید.
1- در حدیث اول، اگرچه لفظ «تعمی» معنی لفظ «تخفی» را در بردارد، اما آمدن آن به جای «تخفی» رساننده ی مطلبی است كه از «تخفی» چنین مطلبی فهمیده نمی شود، [1] و آن نكته این است كه در این لفظ اشاره به این است كه ولادت آن حضرت برای خواص آشكار بوده است و خداوند سبحان دیده ی دیگران را از دیدن آن فرو بسته است.
شاهد این ادعا این است كه لفظ «الناس» (مردم) كه در روایت آمده است چنانكه از كاربرد آن در قرآن و حدیث پیداست به عموم بشر اشاره دارد نه به خواص و برگزیدگان.
[ صفحه 59]
2- این روایات به علامتی از علائم ولادت آن حضرت (مخفی بودن) نیز اشاره می كند.
3- جمله ی «لئلا یكون لاحد فی عنقه بیعه اذا خرج»، - تا اینكه در گرو بیعت هیچ كس نباشد- بیانگر آن است كه هر امام معصومی در عصر خودش، وبه اقتضای مصالح اسلام و مسلمین، نسبت به مردم و حكام وظیفه ای بر عهده دارد.
بنابراین، اگر حضرت صاحب علیه السلام در بین مردم حضور داشتند، ناچار باید در برخورد با مردم و ستمكاران، به اقتضای مصلحت اسلام و مسلمین، یا به نبرد با طاغوت بر می خاستند یا به خاطر تقیه به سكوت و صلح می گذراندند و در هر یك از این صورت، همانطور كه پدران بزرگوارش به شهادت رسیدند ایشان نیز به همین مطلب اشاره می كنند- و سرانجام زمین از حجت خدا خالی شده و اهلش را در خود فرو می برد و مقصود نهایی از وجود حجت خدا در زمین برآورده نمی شد.
لفظ «منا» كه در عبارت مشابه، در حدیث هشتم فصل دوم از همین باب، آمده است، و همه امامان علیهم السلام و از آن جمله، حضرت حجت علیه السلام را شامل می شود گواه این مطلب است.
مطالعه و دقت در زندگی امیر المؤمنین و سایر امامان علیهم السلام، كه گاه با نبرد و درگیری و زمانی با سكوت و آرامش همراه بوده - و در نهایت همگی به قتل امامان علیهم السلام انجامیده است - به روشنتر شدن آنچه ذكر شد كمك می نماید.
[1] «تعمي» از «عمي يعمي» به معني كور شدن و بسته شدن چشم؛ و «تخفي» از «خفي يخفي»به معني پنهان شدن است. بنابراين استعمال لفظ «تعمي» نشان مي دهد كه نقص از ناحيه بيننده است نه از ناحيه شخصي كه بايد ديده شود.مترجم.